Conclusie
Stopwoordjes hebben een belangrijke rol in onze taal. Door hun vele functies gebruiken we ze onbewust allemaal. De belangrijkste functie is het nadenken. Als je even tijd nodig hebt in de zin om na te denken over het vervolg kan je een stopwoordje gebruiken. Hierdoor voorkom je dat er een stilte midden in je zin valt. De stopwoorden kunnen daardoor ook je tijd opvullen, je laat de luisteraar weten dat je nog aan het woord bent. Door stopwoordjes te gebruiken, weet de luisteraar dat er vaak nog een vervolg van je zin komt. Stopwoordjes hebben een positieve rol in onze taal. Als we te snel praten en geen stopwoorden gebruiken is het voor de luisteraar heel lastig om het gesprek te volgen. Het is fijn als de spreker af en toe even een stopwoordje tussendoor gebruikt. Dit dient dan als pauze van een gesprek. Daarnaast wordt een gesprek ook heel formeel als we geen stopwoordjes gebruiken. Het ligt dan ook aan de situatie of een spreker veel of weinig stopwoorden moet gebruiken.
Stopwoordjes kunnen vaak onbewust ook je zin versterken of verzwakken, meestal is dit het verzwakken. Doordat je woorden tussendoor gaat gebruiken, komt je zin minder sterk over. Je gaat bijvoorbeeld stopwoorden zoals ‘een soort van’ gebruiken. Deze stopwoorden zwakken de zin af. ‘Letterlijk’ is een stopwoordje dat de zin kan versterken. Tegenwoordig wordt ‘letterlijk’ steeds vaker als stopwoordje gebruikt. Met dit stopwoordje leg je juist extra nadruk op de zin, waardoor het de zin versterkt.
De vraag is of we de stopwoordjes wel willen verminderen. Naast een aantal negatieve kenmerken, hebben de stopwoordjes toch een positieve rol in onze communicatie en ze laten een gesprek soepeler verlopen. Zo noemde Frank Landsbergen een stopwoordje een smeermiddel in onze communicatie (Landsbergen, 2024). Toch is het in bepaalde situaties handiger om minder stopwoorden te gebruiken, een goed voorbeeld hiervan is tijdens een debat. Als je zeker over wilt komen is het gek om vijf keer in één zin ‘euh’ te zeggen, dit zorgt er namelijk voor dat je minder zeker overkomt. Een goede voorbereiding zorgt ervoor dat je minder stopwoorden gaat gebruiken, met een goede voorbereiding weet je wat je moet zeggen en zal er minder snel een stilte vallen.
Bij mensen die veel spreken voor hun beroep én hierin zeker over moeten komen is te zien dat er misschien ook trainingen worden gevolgd. Dit is te zien aan de manier waarop ze met stiltes omgaan, of hoe ze de stiltes proberen te voorkomen.
Op deze manier zou het zeker te verminderen kunnen zijn, maar de stopwoorden in onze taal vervullen zoveel functies dat we het eigenlijk niet moeten willen verminderen.